Onder studenten muziektherapie is stage lopen in het verpleeghuis niet razend populair. De enkele stageverzoeken die ons bereiken, komen nogal eens van studenten wiens pogingen om elders hun stage te doen inmiddels zijn gestrand. Liever gaan zij ‘iets met kinderen’ doen. Of, ‘iets in de psychiatrie’. Want, zo zei een student, “aan deze mensen is toch geen eer meer te behalen, waarom zouden die nog therapie krijgen?”
Heerlijk om te leren
De vraag was schokkend en oprecht, zij bedoelde het helemaal niet naar. Dat was het wel. Héél naar vond ik het zelfs. Het zegt iets over de beeldvorming, over hoe er nog maar al te vaak gedacht wordt over mensen die te kampen hebben met dementie, over mensen in verpleeghuizen. Er is geen eer meer aan te behalen. Zelfs in het Alzheimer Café, waar ik een praatje hield over de mogelijkheden van muziek en het aanleren van nieuwe dingen kort aan de orde kwam, stelde nota bene een zorgmedewerker dat het toch ‘geen enkele zin heeft om die mensen nog nieuwe liederen te leren, waarom zou je dat nog doen?” Waarop een bezoeker, mevrouw B., zelf sinds anderhalf jaar lijdend aan Alzheimer, verontwaardigd reageerde: “omdat ik zo lang mogelijk aan de gang wil blijven en als een normaal mens behandeld wil worden! Net als u! Het muziekuur staat dik in mijn agenda. Het is gewoon heerlijk dat ik nog iets kan leren!”
En zo is het.
Wanneer je wereld langzaam onoverzichtelijker wordt, je steeds meer vergeet, je jezelf stukje bij beetje kwijtraakt, hoe krachtig moet het dan voelen om te merken dat je tóch in staat bent om een nieuw lied te leren. Of blijkt te kunnen improviseren op metallofoon, en daar nog heel veel plezier aan beleeft ook. Of op een pauk. Of opeens weer weet hoe dat zes coupletten tellende shanty-lied ging. Of dat je sombere bui zomaar als sneeuw voor de zon kan verdwijnen door samenzang.
Want zo gaat het in de praktijk vaak; muziektherapie kan onverwacht deuren openen naar nieuwe mogelijkheden, naar persoonlijke herinneringen, naar inzichten, naar een weg uit de somberheid, naar een nieuwe verbinding met dierbaren. Het is de uitdaging van de muziektherapeut de weg naar die deuren te vinden.
Ik hoop van harte dat de studenten muziektherapie die uitdaging willen aannemen!